ଆଜି ରସଗୋଲା ଦିବସ । ମିଠା ଭିତରେ ରସଗୁଲା କଥା ଭିନ୍ନ। ଏହି ମିଠା ସମସ୍ତ ଓଡିଆଙ୍କର ଅତି ପ୍ରିୟ । ଖାଲି ଓଡିଆଙ୍କ ପ୍ରିୟ ନୁହେଁ, ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରାଣର ଦେବତାଙ୍କୁ ପ୍ରିୟ ବୋଲି। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ରସଗୋଲାର ବେଶ୍ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି । ଏହି ମିଠା ମା ଲକ୍ଷ୍ମ ଓ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭିତରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ମତାନ୍ତର ଦୂର କରିବାର ମାଧ୍ୟମ ହୋଇଥାଏ। ୯ ଦିନାତ୍ମକ ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭୁ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଏକାକୀ ଛାଡି ମାଉସୀ ମା’ଙ୍କ ମନ୍ଦିରକୁ ଭାଇ ବଳଭଦ୍ର ଓ ଭଉଣୀ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କୁ ନେଇ ଚାଲିଯାଇଥାନ୍ତି। ସ୍ବାମୀଙ୍କ ଏତାଦୃଶ କାର୍ଯ୍ୟରେ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ମା। ତେଣୁ ଯେଉଁଦିନ ଭାଇ ଭଉଣୀଙ୍କୁ ନେଇ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଫେରି ଆସନ୍ତି। ଦେଢଶୂର ଓ ନଣନ୍ଦଙ୍କ ମନ୍ଦିର ପ୍ରବେଶ ପରେ ଅଭିମାନ ଓ ରାଗ ଜର୍ଜରିତା ମା ଲକ୍ଷ୍ନୀ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମନ୍ଦିର ପ୍ରବେଶ ପୂର୍ବରୁ ବନ୍ଦ କରିଦିଅନ୍ତି ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱାର। ଶେଷରେ ମହାପ୍ରଭୁ ରସଗୋଲା ଦେଇ ମା’ଙ୍କ ମାନ ଭଞ୍ଜନ କରନ୍ତି ଓ ମନ୍ଦିରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଥାନ୍ତି। ତେଣୁ ନୀଳାଦ୍ରିବିଜେ ଦିନ ଓଡିଶା ବାସୀ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି ରସଗୋଲା ଦିବସ।
ରସଗୋଲାକୁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଆଦୃତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ଏହି ଦିବସକୁ ଏକ ସାମାଜିକ କ୍ରାନ୍ତିରେ ପରିଣତ କରାଯାଇଛି। ୨୦୧୫ ଜୁଲାଇ ୪ ତାରିଖରେ ଏହା ପ୍ରଥମେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ପରେ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଏହାର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହାପରେ ୨୦୧୬ ଜୁଲାଇ ୧୭ ଠାରୁ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ ହେଉଛି । ତେବେ କାହିଁ କେଉଁ କାଳରୁ ରସଗୋଲା ଓ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ନିବିଡ ସମ୍ପର୍କ ରହିଥିବା ବେଳେ କିନ୍ତୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଓ ଓଡିଶା ମଧ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା‘ମିଠାଯୁଦ୍ଧ’ । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ‘ରସଗୁଲ୍ଲା’ ତାଙ୍କର ବୋଲି ଦାବି କରିଥିଲା । ୧୮୬୮ ମସହାରେ କଲିକତାରେ ନବୀନ ଚନ୍ଦ୍ର ଦାସ ପ୍ରଥମେ ‘ରସଗୁଲ୍ଲା’ ତିଆରି କରିଥିଲେ ବେଲି ଯୁକ୍ତି କରିଥିଲା ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ । ତେବେ ୨୦୦୯ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨୯ ତାରିଖରେ ଓଡିଶାର ରସଗୋଲାକୁ ମିଳିଥିଲା ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ୍ ।