ପୌରାଣିକ ଅଯୋଧ୍ୟା ନଗରୀ ନିକଟରେ କାହିଁ କେଉଁ କାଳରୁ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି ପବିତ୍ର ସରଜୁ ନଦୀ… ଅଯୋଧ୍ୟାର ଗରିମା ଯେମିତି ମହାନ, ସେମିତି ମହାନ ସରଜୁର ଗାଥା… ହିମାଳୟର ମାନସରୋବରରୁ ବାହାରି ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଓ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ମଧ୍ୟ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ସରଜୁ ବିହାରର ସାରଂ ଜିଲ୍ଲାରେ ଗଙ୍ଗା ନଦୀ ସହିତ ମିଳିତ ହୋଇଛି…ପୌରାଣିକ ମତ ଅନୁସାରେ, ଭଗବାନ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କର ବନ ଗମନ ଠାରୁ ଅଯୋଧ୍ୟା ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଘଟଣାର ମୁକ ସାକ୍ଷୀ ଏହି ସରଜୁ… କଳ କଳ ନାଦରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି ପାପନାଶିନୀ ସରଜୁ… କେହି ଅଟକାଇ ପାରିନି ତାକୁ ତୃଷାର୍ତ୍ତକୁ ଜଳ ଦାନ କରିବାରେ..ସଭ୍ୟତା ଗଢିବାରେ… ଏବଂ ସନାତନ ଧର୍ମକୁ ମହିମାମୟ କରିବାରେ… ଯେମିତି କି ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କ ସେବା କରିବାକୁ ପ୍ରାଣ ପାଇଛି ସରଜୁ… ଭୌଗୋଳିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ସାରଦା ନଦୀର ମୁଖ୍ୟ ସହାୟକ ନଦୀ । ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରୁ ସରଜୁ ଶବ୍ଦର ଉତ୍ପତି ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଋଗ୍ ବେଡ଼ରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ନାମୋଲ୍ଲେଖ ରହିଛି …
ସନ୍ଧ୍ୟା ସମୟରେ ମନମୋହକ ରୂପ ଧାରଣ କରିଥାଏ ସରଜୁ… ଶହ ଶହ ଭକ୍ତଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି, ନଦୀର ଘଟକୁ ଏକ ଭକ୍ତିମୟ ପରିବେଶ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ … ପ୍ରବାହ ମାନ ସରଜୁ, ଘଣ୍ଟ ଧ୍ୱନି ଓ ଓଁକାର ନାଦରେ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହୋଇଉଠେ ସରଜୁ ଘାଟ… ସନ୍ଧ୍ୟା ହେଲେ ପର୍ଯ୍ୟଟକ, ସାଧୁ, ଓ ଭକ୍ତ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅପୂର୍ବ ସଙ୍ଗମ ସୃଷ୍ଟି କରେ ଏହି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରିବେଶ । ଖାଲି ସେତିକ ନୁହେଁ, ପୂର୍ବ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ପିଣ୍ଡଦାନ କରି ସେମାଙ୍କର ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥାନ୍ତି ଶ୍ରଧାଳୁ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ସରଜୁ ପାନାଶିନୀ ଭାବେ ପରିଚିତ .. . ଏଠି ମୋକ୍ଷ ପାଇଁ ସାଧାରଣ ଜନତା ଠାରୁ ମୁନି ରୁଷି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତେ ପ୍ରାଥନାରତ ।